യോഗ ദിനം

അന്താരാഷ്ട്ര യോഗ ദിനം – ആത്മാവും ശരീരവും ഏകീകരിക്കുന്ന ദിനം. 

ആയുസ്സും ആരോഗ്യവും പ്രദാനം ചെയ്യുക എന്നതാണ് യോഗയുടെ മുഖ്യലക്ഷ്യം.ഇതിനുള്ള അനേകം ഉപായങ്ങളും ഉപദേശങ്ങളുമാണ് യോഗശാസ്ത്രം പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നത്. ആസന, പ്രാണായാമാദികളാണ് പ്രധാനമായ യോഗസാധനകൾ . പ്രകൃതിചികിത്സയിൽ യോഗ നിർബന്ധമാണ്.

സാംഖ്യവും യോഗവും ലക്ഷ്യത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഒന്ന് തന്നെയാണ്‌ പ്രതിപാദിക്കുന്നത്. എന്നാൽ കപിലൻ താത്വികമായി അവതരിപ്പിക്കുന്നത് പ്രായോഗികമായി നേടാനാണ്‌ പതഞ്ജലി ശ്രമിക്കുന്നത്. സത്യം കണ്ടെത്തിയാൽ മാത്രം പോര അത് പ്രാപ്തമാക്കുകയും വേണം എന്ന് അദ്ദേഹം സമർത്ഥിക്കുന്നു. അതിനാൽ താത്വികമായ പഠനവും അതിനൊപ്പം പ്രായോഗികമായ പരിശീലനവും ആവശ്യമാണ്‌ എന്ന് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി. ഈ പരിശീലനങ്ങൾക്ക് എട്ട് ഘടകങ്ങൾ അഥവാ ഭാവങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഇത് അഷ്ടാംഗങ്ങൾ എന്നറിയപ്പെടുന്നു

യമം, നിയമം. ആസനം, പ്രാണായാമം, പ്രത്യാഹാരം, ധാരണ, ധ്യാനം, സമാധി എന്നിവയാണ്‌ യോഗത്തിന്റെ അഷ്ടാംഗങ്ങൾ. ഈ എട്ടു പരിശീലനങ്ങൾ വഴി ജീവിതത്തെ നിയന്ത്രിക്കുക വഴിയാണ് മനുഷ്യൻ താഴ്ന്ന ഘട്ടത്തിൽ നിന്ന് ഉയർന്നഘട്ടത്തിലേക്ക് വളരുന്നത് എന്ന് സാംഖ്യം സിദ്ധാന്തിക്കുന്നു. ഇത് യോഗസൂത്രത്തിന്റെ രണ്ടും മൂന്നും പാദങ്ങളിലായി ഈ എട്ടംഗങ്ങളെപ്പറ്റി സവിസ്തരം പ്രതിപാദിക്കുന്നു.

യമം = ആത്മ നിയന്ത്രണമാണ്‌ യമം. മനഃശക്തിയെ ശരിയായ വഴികളിലേക്ക് പ്രചരിപ്പിക്കുകയാണ്‌ ഇത്. ഇത് സാധിക്കണമെങ്കിൽ അഹിംസ, സത്യം, ആസ്തേയം, ബ്രഹ്മചര്യം, അപരിഗ്രഹം എന്നിവയാവശ്യമാണ്‌.

നിയമം = ശൗചം (ശരീരശുദ്ധി), സന്തോഷം, തപസ്സ്, സ്വാദ്ധ്യായം, ഈശ്വരഭക്തി, എന്നിവയടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.

ആസനം = ശരീരത്തിന്റെ ആരോഗ്യത്തിനായി അനുഷ്ഠിക്കേണ്ട സാങ്കേതിക കസർത്തുകൾ ആണ്‌ ആസനങ്ങൾ. മനസ്സിനെ നിയന്ത്രിക്കാനായി ശരീരത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയാണിവിടെ ചെയ്യുന്നത്. വിവിധതരം കായികാഭ്യാസങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. യോഗാസനങ്ങൾ എന്നാണിവ അറിയപ്പെടുന്നത്.

പ്രാണായാമം = ശ്വാസോച്ഛ്വാസ ഗതികളെനിയന്ത്രിക്കുന്നതിനെയാണ്‌ പ്രാണായാമം എന്ന് പറയുന്നത്.

പ്രത്യാഹാരം = ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ സ്വവിഷയങ്ങളിൽ നിന്ന് പിന്തിരിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ പ്രത്യാഹാരം എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

ധാരണ = മനസ്സിനെ ഏകാഗ്രമാക്കുന്നത് ധാരണ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു

ധ്യാനം = ഈ ഏകാഗ്രമായ മനസ്സിനെ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതിനെ ധ്യാനം എന്ന് പറയുന്നു.

സമാധി = ധ്യാനത്തിലൂടെയുള്ള പരിപൂർണ്ണ ജ്ഞാനാഗമനമാണ്‌ സമാധി.

പ്രകൃതിയോട് ഏറ്റവും അടുത്ത് നിൽക്കുന്ന ഈ ദിവസം, ലോകം മുഴുവൻ യോഗ ദിനമായി ആഘോഷിക്കുന്നു. ശ്വാസത്തിന്റെയും ദേഹത്തിന്റെയും ശുദ്ധീകരണവും, മനസ്സിന്റെ സമാധാനവും ലക്ഷ്യമാക്കി അനാദികാലം മുമ്പേ ഭാരതം ലോകത്തോട് പങ്കുവെച്ച ഈ ആദ്ധ്യാത്മിക ശാസ്ത്രം ഇന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾക്ക് ജീവിതശൈലി ആയിരിക്കുന്നു.

യോഗം എന്നത് വെറും വ്യായാമമല്ല. അതിന്റെ അർത്ഥം തന്നെ "യോജനം" – ആത്മാവ്, മനസ്സ്, ശരീരം എന്നിവയുടെ ഏകീകരണം. നാം ചെയ്യുന്നത് ആസനങ്ങൾ മാത്രമല്ല, പ്രാണായാമം, ധ്യാനം, ധാരണമുകൾ എന്നിവയുമാണ് യോഗത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ.

ഇന്ത്യയിലെ പൗരാണിക ആരോഗ്യ പരിപാലന സമ്പ്രദായങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ യോഗ. ഇന്ത്യ ലോകത്തിന് നൽകിയ സംഭാവനയാണിത്. ഇന്ന് സ്‌ട്രെച്ചിങ് എന്ന വിഭാഗത്തിൽ വരുന്ന ഒരു വ്യായാമ രീതിയായി ഇന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

തിരക്കും മത്സരവും വ്യാകുലതയും നിറഞ്ഞ ആധുനികകാലത്ത്‌, മനുഷ്യന്റെ വർദ്ധിച്ചു വരുന്ന മാനസികപിരിമുറുക്കത്തിന്റെ പിരി അയയ്‌ക്കാൻ യോഗ കൊണ്ടു സാധിക്കുമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു‌. ആധുനിക ചികിത്സാ സമ്പ്രദായങ്ങളുടെ ഭാഗമായി യോഗയെ മാറ്റാനും അതുവഴി ആ സമ്പ്രദായത്തിന്റെ സാധ്യതകൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്താനുമുള്ള പരിശ്രമങ്ങൾ നടന്നുവരുന്നുണ്ട്.

ശരീരത്തിന്റെ വളവുകൾ യോഗയിലൂടെ നിവർത്തി ശ്യാസകോശത്തിന്റെ പൂർണ സംഭരണ ശേഷിയിലെത്തിക്കുകയും ഇതുവഴി പ്രാണവായുവിന്റെ ഉപയോഗം ശരിയായ നിലയിലെത്തിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ ലഭിക്കുന്ന പ്രാണവായു രക്തത്തിലൂടെ തലച്ചോറിലെത്തുന്നു. ഇതുവഴി തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനം ഉന്നതിയിലെത്തുന്നു എന്ന്‌ വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു.

പ്രപഞ്ചത്തിലെ വിവിധ ചരാചരങ്ങളെ നിരീക്ഷിച്ച പൂർവികർ ഇവരുടെ ഇരിപ്പിൽ തന്നെ പല ഗുണഗണങ്ങൾ കണ്ടെത്തുകയും അത് മനുഷ്യരിൽ പരീക്ഷിച്ച് ഫലം അനുഭവിച്ചറിയുകയും ചെയ്തു. യോഗാസനങ്ങൾ ശരീരത്തിന് ദൃഡത നൽകുന്നവയാണ്. 'ആസനേന ഭവേത് ദൃഡം' എന്നാണ് ശാസ്ത്രം പറയുന്നത്. ഒപ്പം ചിട്ടയായ ഭക്ഷണക്രമവും ഇതിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. നിസ്സാരകാര്യങ്ങൾക്കു പോലും യന്ത്രസാമഗ്രികൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന ആധുനിക ലോകത്തിൽ ഇവ തീർച്ചയായും ഗുണം ചെയുമെന്ന കാര്യത്തിൽ സംശയമില്ല. എങ്കിലും യമം, നിയമം ഇവ കഴിഞ്ഞാണ് ആസനങ്ങൾക്ക് സ്ഥാനം.

പ്രാണായാമം

മനസ്സും ശ്വാസവും പരസ്പര പൂരകങ്ങളാണ്. അന്യോന്യം രഥസാരഥി എന്നാണ് പറയുന്നത്. വികാരതീവ്രത മനസ്സിനെ വികലമാക്കുക വഴി ശ്വാസോച്ഛ്വാസത്തിന്റെ ഗതിവേഗതയേയും മാറ്റുന്നു.

നിയന്ത്രണവിധേയമായ ശ്വാസോച്ഛ്വാസം പ്രാണായാമം കൊണ്ട് സാധ്യമാക്കുന്നു

യോഗാഭ്യാസത്തിന്റെ പ്രധാനമായ വിഷയമാണ് പ്രാണായാമം. നിയന്ത്രണവിധേയമായ ശ്വാസോച്ഛ്വാസത്തിനെയാണ് ഇതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. സ്വാഭാവികമായി നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ശ്വാസോച്ഛ്വാസപ്രക്രിയയിൽ ശ്വാസകോശങ്ങളെ വികാസ-സങ്കോചങ്ങൾക്ക് വിധേയമാക്കാൻ മാത്രമുള്ള പ്രക്രിയ നടക്കുന്നില്ല എന്ന കാരണത്താൽ ഈ കുറവ് പരിഹരിക്കാനാണ് യോഗയിൽ പ്രാണായാമം എന്ന അഭ്യാസം ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. ബോധപൂർവ്വം ചില നിയന്ത്രണങ്ങൾ പാലിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഇവിടെ ശ്വാസോച്ഛ്വാസം നടത്തുന്നത്. ഇപ്രകാരം ആവശ്യമായ ഓക്സിജനും ഊർജ്ജവും ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.യോഗശാസ്ത്രപ്രകാരം മനോനിയന്ത്രണമില്ലായ്മ രോഗങ്ങളായി പരിണമിക്കുന്നു.

ശ്വാസം എടുക്കുമ്പോൾ (ശ്വാസപ്രശ്വാസം നടത്തുമ്പോൾ) ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കേണ്ടത് ഇടത് നാസാരന്ധ്രം ആണോ, വലത് ആണോ എന്നത് പലപ്പോഴും സന്ദർഭാനുസൃതമായി വ്യത്യാസപ്പെടും. എന്നാൽ, ഇതിനെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വിശദമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നത് പ്രാചീന യോഗ ശാസ്ത്രമാണ് — പ്രത്യേകിച്ച് പ്രാണായാമം.

 

യോഗവും നാസാരന്ധ്രങ്ങളും:

 

മനുഷ്യരുടെ മൂക്ക് രണ്ട് പ്രധാന ഭാഗങ്ങളിലായാണ് വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നത്.

 

അഹാരം കഴിക്കുമ്പോൾ വലത് മൂക്ക് വഴി ശ്വാസം എടുക്കുന്നത് അഗ്നി തത്ത്വത്തെ (തേജസ്) ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും ദഹനം വേഗത്തിലാക്കുകയും ചെയ്യുമെന്നാണ് ആധ്യാത്മിക, യോഗ ശാസ്ത്രങ്ങൾ പറയുന്നത്. ഇത് പിംഗള നാഡി (സൂര്യനാഡി) സജീവമാകുന്നതിനോടാണ് ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്.

പിംഗള നാഡി ശരീരത്തിലെ സൂര്യനാഡിയായി കരുതപ്പെടുന്നു, ജഡശക്തിയെയും ചലനത്തിനെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഇത് ഉത്തേജിതമായാൽ ദഹന പ്രക്രിയയ്ക്കും ശരീരത്തിലെ ചൂടിനും ഉത്തേജനം ലഭിക്കും, അതിനാൽ അഹാരം വേഗത്തിൽ ദഹിക്കും എന്നാണ് വിശ്വാസം.

ഇതിനാൽ, അഹാരം കഴിക്കുമ്പോൾ വലത് മൂക്ക് വഴിയുള്ള ശ്വസനം ദഹനം മെച്ചപ്പെടുത്തുമെന്ന് കരുതുന്നു.

ശരീരത്തിൻ്റെ ഓരോ ബിന്ദുവിലേക്കും പ്രാണിക് ഊർജ്ജം നാഡികൾ വഴിയാണ് സഞ്ചരിക്കുന്നത്.

ഇഡ, പിംഗള, സുഷുമ്ന നാഡികൾ നമ്മുടെ നട്ടെല്ലിൻ്റെ അടിത്തട്ടിൽ നിന്നും തലയിലേക്കും മൂന്ന് പ്രധാന ഊർജ്ജ ചാനലുകളാണ്, ഇത് സഹസ്രാർ ചക്രയിൽ തുറക്കുന്നു, ഇടത് ഭാഗത്ത് ഇഡ, മധ്യഭാഗത്ത് സുഷുമ്ന, വലതുവശത്ത് പിംഗളയും.

72,000 നാഡികൾ ഉള്ളതിൽ പത്തണ്ണം ആണ് പ്രധാനം, എന്നാൽ ആദ്യത്തെ മൂന്നെണ്ണം മാത്രമേ യോഗ പരിശീലനത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ.

1. ഇഡ - ഇടത് വശം

2. പിംഗള - വലത് വശം

3. സുഷുമ്ന - മധ്യത്തിൽ

4. ഗാന്ധാരി - ഇടത് കണ്ണ്

5. ഹസ്തിജിഹ്വ - വലത് കണ്ണ്

6. പൂസ - വലത് ചെവി

7. യശസ്വിനി - ഇടത് ചെവി

8. അലംബുസ - വായ

9. കുഹു - പ്രത്യുൽപാദന അവയവങ്ങളുടെ പ്രദേശം

10. സംഖിനി - മലാശയ പ്രദേശം

നമ്മൾ സാധാരണയായി ഒരേ സമയം രണ്ട് നാസാ ദ്വാരങ്ങളിലൂടെയും ശ്വാസം എടുക്കുമെങ്കിലും, ചില സമയങ്ങളിൽ ഒരു നാസാദ്വാരം കൂടുതലായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇത് നാസികാ ചക്രം എന്ന പ്രക്രിയയുടെ ഭാഗമാണ്, അതായത്, ഓരോ 90 മിനിറ്റിലും ഒരേ സമയം ഒരു നാസാ ദ്വാരം (ഇടതു അല്ലെങ്കിൽ വലതു) കൂടുതൽ സജീവമാകുകയും മറ്റേത് കുറച്ച് സജീവമാകുകയും ചെയ്യും.

ഈ പ്രക്രിയ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് സ്വരയോഗം എന്ന പ്രത്യേക യോഗ വിജ്ഞാനമാണെന്നും പറയാം, ശ്വാസം എടുക്കുന്ന രീതി ശരീരത്തിന്റെയും മനസ്സിന്റെയും ഘടകങ്ങളെ സ്വാധീനിക്കുന്നു.

ഇഡ, പിംഗള, സുഷുമ്ന നാഡികൾ മനസ്സിന്റെയും പ്രാണശക്തിയുടെയും കാര്യത്തിൽ വളരെ പ്രാധാന്യമുള്ള നാഡികളാണ്.

1. ഇഡ നാഡി: ചന്ദ്രനാഡിയായി അറിയപ്പെടുന്ന ഇഡ, ശീതള പ്രഭാവവും ശാന്തസ്വഭാവവും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ഇത് അവബോധത്തെ, ചിന്തയെ, കൃപയേയും ശാന്തിയേയും നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ശരീരത്തിന്റെ ഇടതുഭാഗത്തൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്ന ഇഡ, ഹൃദയകേന്ദ്രത്തിലേക്കുള്ള നാഡിയാണ്.

2. പിംഗള നാഡി: പിംഗള നാഡി സൂര്യനാഡിയായി അറിയപ്പെടുന്നു. ഇത് ചൂടും ശക്തിയും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. ദൈനംദിന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായുള്ള ഊർജ്ജം, പ്രചോദനം, ഫിസിക്കൽ ആക്ടിവിറ്റി എന്നിവയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ശരീരത്തിന്റെ വലതുഭാഗത്തേക്ക് പോകുന്ന നാഡിയാണ് പിംഗള.

3. സുഷുമ്ന നാഡി: ഈ നാഡി ഇടതും വലതും നാഡികളുടെ സങ്കലനമാണ്, അതേസമയം കുന്ഡലിനി ശക്തിയുടെ മാർഗവുമാണ്. സുഷുമ്ന നാഡി സജീവമാകുമ്പോൾ, പ്രാണശക്തി ശരീരത്തിന്റെയും മനസ്സിന്റെയും ഉന്നതാവസ്ഥയിലേക്ക് ഉയരുന്നു. ഇത് സാധാരണയായി പ്രാണായാമത്തിലൂടെയും, ധ്യാനം വഴിയും സാധ്യമാക്കാവുന്നതാണ്. കുണ്ഡലിനി ആക്ടീവേഷണിലൂടെ നമ്മുടെ ആറാം ഇന്ദ്രിയവും ഉന്നതമായ ആത്മീയതയും ഉണരുന്നു.

നാഡികളെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ ആശയങ്ങൾ പ്രധാനമായും ആത്മീയതയിലും യോഗശാസ്ത്രത്തിലും ഉള്ളതാണ്. ശരീരത്തിലെ പാരാസിമ്പതറ്റിക് നാഡീവ്യൂഹം (parasympathetic nervous system) സജീവമാകുകയും, മാനസിക, ശാരീരിക ആത്മീയ ആരോഗ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

പ്രധാന പ്രാണായാമങ്ങൾ:

1. നാഡിശുദ്ധി പ്രാണായാമം / അനുലോമ–വിലോമം (Alternate Nostril Breathing)

വിധി:

1. വലത് കൈയുടെ അംഗുഷ്ഠം (തുമ്പി) ഉപയോഗിച്ച് വലത് നാസാരന്ധ്രം അടയ്ക്കുക.

2. ഇടത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം എടുക്കുക.

3. ഇടത് നാസാരന്ധ്രം മധ്യമാന്ഗുലി കൊണ്ട് അടയ്ക്കുക.

4. വലത് നാസാരന്ധ്രം തുറന്ന് ശ്വാസം പുറത്താക്കുക.

5. വീണ്ടും അതേ വശത്ത് ശ്വാസം എടുക്കുക, പിന്നെ അടച്ച് മറ്റുവശത്ത് വിടുക.

ഇതു തുടരണം — ഏകദേശം 5-10 cycle.

✅ ഗുണങ്ങൾ:

മനസ്സിനും ശരീരത്തിനും തുലാസം നൽകുന്നു

- നാഡികൾ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നു

- അമിതചിന്ത, പേടി, മനോവിഷമങ്ങൾ എന്നിവ കുറയ്ക്കുന്നു

2. ചന്ദ്ര ഭേദന പ്രാണായാമം (ശാന്തതയ്ക്ക്)

ഇടത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം എടുക്കുക

വലത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം വിടുക

✅ ആശ്വാസം, രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കൽ, നിദ്രാവൃദ്ധി

3. സൂര്യ ഭേദന പ്രാണായാമം (ഊർജ്ജം വേണ്ടപ്പോൾ)

വലത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം എടുക്കുക

ഇടത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം വിടുക

✅ മന്തമായ ജലോദരം, ഉദ്ദരവാതം, ക്ഷീണം എന്നിവയ്ക്കും ഉത്തമം

🔔 ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ:

പ്രാണായാമം ചെയ്യുമ്പോൾ ശുദ്ധമായ വായു, ശാന്തമായ അന്തരീക്ഷം ആവശ്യമാണ്

ഭക്ഷണത്തിനുശേഷം 2 മണിക്കൂർ വെയിറ്റ് ചെയ്‌തേ ചെയ്യാൻ

ആദ്യം ഗുരുവിന്റെ മാർഗ്ദർശനത്തിൽ പഠിക്കുന്നത് ഉത്തമം 

ഇടതു–വലതു നാസാരന്ധ്രം വഴിയുള്ള ശ്വാസപ്രവാഹം ശരീരത്തിന്റെ ഊർജ്ജ സംവഹനത്തിനും മനസ്സിന്റെ തുലാസത്തിനും പ്രധാനമാണ്.

1. ഉറക്കം ലഭിക്കാൻ — ചന്ദ്ര ഭേദന പ്രാണായാമം (Cooling Pranayama)

 

ലക്ഷ്യം: മനസ്സും ശരീരവും ശാന്തമാക്കി ഉറക്കത്തിനായി തയ്യാറാക്കുക.

 

വിധി:

1. നേരെ ഇരിക്കുക.

2. വലത് നാസാരന്ധ്രം അടയ്ക്കുക (അംഗുഷ്ഠം ഉപയോഗിച്ച്).

3. ഇടത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം എടുക്കുക.

4. ഇടത് അടച്ച് വലത് വഴിയാണ് ശ്വാസം പുറത്തേക്ക് വിടുക.

5. ഇതേ ക്രമം 10–15 cycle ആവർത്തിക്കുക.

 

ഗുണങ്ങൾ:

- ഉറക്കം വർദ്ധിപ്പിക്കും

- മനോവിഷമം കുറയ്ക്കും

- രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നു

 

സമയം: ഉറക്കത്തിനുമുമ്പ് രാത്രി ചെയ്യുക

  

2. ആംഗ്സൈറ്റി കുറയ്ക്കാൻ — നാഡി ശുദ്ധി പ്രാണായാമം (Alternate Nostril)

 

ലക്ഷ്യം: മനസ്സിന്റെ സന്തുലിതാവസ്ഥ, ചിന്തകളുടെ സമവായം

 

വിധി:

1. വലത് നാസാരന്ധ്രം അടച്ച് ഇടത് വഴിയായി ശ്വാസം എടുക്കുക

2. പിന്നെ ഇടത് അടച്ച് വലത് വഴി ശ്വാസം വിടുക

3. വലത് വഴി വീണ്ടും ശ്വാസം എടുക്കുക, പിന്നെ ഇടത് വഴി വിടുക

4. ഇതു 10–15 cycle ആവർത്തിക്കുക

 

✅ ഗുണങ്ങൾ:

- ചിന്താശക്തി മെച്ചപ്പെടും

- ആവേശം, ഭയം എന്നിവ നന്നായി കൺട്രോൾ ചെയ്യാം

- ധ്യാനത്തിന് തയ്യാറാക്കുന്ന പ്രാണായാമം

 

സമയം, രാവിലെ അല്ലെങ്കിൽ വൈകിട്ട്, ശാന്തമായ സമയം

  

3. ഊർജ്ജം, ഉത്സാഹം ലഭിക്കാൻ — സൂര്യ ഭേദന പ്രാണായാമം

 

ലക്ഷ്യം: ഉദാസീനത കുറച്ച് ഊർജ്ജം ഉയർത്തുക

 

വിധി:

1. ഇടത് നാസാരന്ധ്രം അടയ്ക്കുക (മധ്യമാന്ഗുലി ഉപയോഗിച്ച്)

2. വലത് നാസാരന്ധ്രത്തിലൂടെ ശ്വാസം എടുക്കുക

3. പിന്നീട് വലത് അടച്ച് ഇടത് വഴി ശ്വാസം വിടുക

4. ഇങ്ങനെ 10 cycle ചെയ്യുക

✅ ഗുണങ്ങൾ:

- മന്ദത, ക്ഷീണം, സ്ലീപി തലസ്ഥിതി കുറയ്ക്കും

- പെട്ടെന്ന് ഉണർവ് നൽകും

- പെട്ടെന്ന് ഊർജ്ജം ആവശ്യമുള്ള സമയങ്ങളിൽ നല്ലത്

സമയം: രാവിലെ അല്ലെങ്കിൽ ആവശ്യമുള്ള സമയത്ത്

  

നിർദ്ദേശങ്ങൾ:

- ശ്വാസം എടുക്കുമ്പോഴും വിടുമ്പോഴും നാസാരന്ധ്രം മൂലം മാത്രം (മൂക്കിലൂടെ മാത്രം) നടത്തുക.

 

- ശരീരത്തിൽ ഇടതു വശം = ശാന്തത വലത് വശം = ഊർജ്ജം എന്ന സിദ്ധാന്തം ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

 

- ഒരേ സമയം ഒരേ രീതിയിൽ 5–10 cycle മതിയാണ് ആദ്യം.

 

ധ്യാനം

ധാരണയ്ക്കു വിഷയമായ ബിന്ദുവിൽ ഏകതാനത അനുഭവിക്കുകയാണ് ധ്യാനം എന്ന അംഗത്തിന്റെ സ്വഭാവം. അപരിവർത്തിതവും അവിചലിതവും ആയ ജ്ഞാനാവസ്ഥയാണ് ഇത്. ധ്യാനം ശീലിക്കുന്നവൻ പ്രണവത്തെ-ഓംകാരത്തെ-ഏകാവലംബമായി സ്വീകരിക്കാറുണ്ട്. മനസ്സും ആത്മാവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചുതരുന്ന മധ്യസ്ഥനാണ് പ്രണവം. പ്രണവം ഈശ്വരവാചകമാകയാൽ അർഥാനുസന്ധാനത്തോടുകൂടി ജപിക്കുന്നതു ധ്യാനമായിത്തീരുന്നു. ക്ളേശം (അവിദ്യ, അസ്മിത, രാഗം, ദ്വേഷം, അഭിനിവേശം), കർമം (പുണ്യപാപങ്ങൾ), ആശയം (വാസന) എന്നീ ജീവധർമങ്ങളൊന്നുമില്ലാത്ത പരമകാരുണികനായ ഈശ്വരനെ നിരന്തരം ധ്യാനിക്കുന്നതുകൊണ്ട് സാധകനു തദാകാരത്വം ലഭിക്കുന്നു. അങ്ങനെ അത് ഐക്യസിദ്ധിക്കു വഴിയൊരുക്കുന്നു.

സമാധി

യോഗത്തിന്റെ എട്ടാമത്തേതും അവസാനത്തേതുമായ അംഗമാണ് സമാധി. ഉപ്പും വെള്ളവും പോലെ മനസ്സും ആത്മാവും ഐക്യം പ്രാപിക്കുന്ന ഒരവസ്ഥയാണ് സമാധിയിൽ അനുഭവപ്പെടുന്നത്. മുൻപറഞ്ഞ ഏഴു സാധനകൾ അനുഷ്ഠിക്കുമ്പോഴും ധ്യാതാവ്, ധ്യേയം, ധ്യാനം എന്നിവയുടെ വിവേചനം ഉണ്ടായിരിക്കും. എന്നാൽ സമാധിയിൽ ധ്യാതാവും ധ്യാനവും ധ്യേയത്തിൽ വിലയം പ്രാപിച്ച്-ത്രിപുടി നശിച്ച്-എല്ലാം ഏകാത്മകമായിത്തീരുകയും യോഗത്തിന്റെ സാഫല്യം സിദ്ധവത്കൃതമാകുകയും ചെയ്യും. പാതഞ്ജലപദ്ധതിയനുസരിച്ച് സമാധിയിൽ സാധകൻ അനുഭവിക്കുന്ന പരമാനന്ദം ജീവാത്മാവിന്റെയും പരമാത്മാവിന്റെയും ഐക്യം കൊണ്ടുള്ളതാണ്.

പക്ഷേ ഇതൊക്കെ ആണെങ്കിലും ചില സംശയങ്ങൾ എനിക്കും ഉണ്ട് :

നമ്മൾ ശ്വാസം എടുക്കുമ്പോൾ വയർ വിർക്കണം എന്നും, ശ്വാസം വിടുമ്പോൾ വയർ ചൊട്ടണമെന്നും പറയുന്നതിൽ എന്തോ പന്തികേട് ഇല്ലേ. 

കാരണം ശ്വാസം എടുക്കുമ്പോൾ ശ്വാസം വയറിലേക്ക് അല്ലലോ പോകുന്നത്, ശ്വാസകോശത്തിലേക്ക് (lungs) അല്ലേ പോകുന്നത്.

പര്യാപ്തം ആയ ഓക്സിജൻ കിട്ടാൻ ആണ് പ്രാണായാമം ചെയ്യുന്നത് എന്ന് പറയുന്നു. ഓക്സിജൻ അധികമായാലും, കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ് ശരീരത്തിൽ കുറഞ്ഞാലും പ്രശ്‌നമില്ലേ?

കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ് ഉള്ളത് കൊണ്ടാണ് രക്തധമനികൾ വികസിച്ചിരിക്കുന്നത്, അതായത് കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ് കുറഞ്ഞാൽ രക്ത ധമനികൾ ചുരുങ്ങും എന്നർത്ഥവും കൂടെ ഇല്ലേ?

നമ്മൾ ശ്വസിക്കുന്ന വായു എപ്പോഴും ശ്വാസകോശത്തിലേക്കാണ് പോകുന്നത്, വയറ്റിലേക്കല്ല. പക്ഷേ:

പ്രാണായാമത്തിലെന്നപോലെ, നമ്മൾ ആഴത്തിൽ ശ്വസിക്കുമ്പോൾ, ഡയഫ്രം താഴേക്ക് വലിക്കുന്നു.

ഇത് ആമാശയത്തിലേക്കുള്ള മർദ്ദം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ആമാശയം പുറത്തേക്ക് വീർക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

അപ്പോൾ വായു വയറ്റിലേക്ക് പോകുന്നതായി തോന്നുന്നു, വാസ്തവത്തിൽ അത് ശ്വാസകോശത്തിലേക്ക് മാത്രമേ പോകുന്നുള്ളൂ, പ്രത്യേകിച്ച് അവയുടെ താഴത്തെ ഭാഗങ്ങളിലേക്ക്.

ഇതിനെ "ഡയഫ്രാമാറ്റിക് ശ്വസനം" അല്ലെങ്കിൽ "വയറിലെ ശ്വസനം" എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

പ്രാണായാമം ഓക്സിജൻ വലിച്ചെടുക്കാൻ മാത്രമാണോ ചെയ്യുന്നത്? CO₂ യുടെ അളവും പ്രധാനമാണോ?

ഓക്സിജൻ വർദ്ധിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല ലക്ഷ്യം, ശരീരത്തിലെ O₂, CO₂ എന്നിവയുടെ സന്തുലിതാവസ്ഥ നിലനിർത്തുന്നതും പ്രധാനമാണ്.

യോഗപരവും ശാസ്ത്രീയവുമായ സമീപനം:

1. 🧠 തലച്ചോറിനെയും രക്തക്കുഴലുകളെയും CO₂ അളവ് ബാധിക്കുന്നു.

ഹൈപ്പർവെൻറിലേഷൻ കാരണം CO₂ വളരെ കുറഞ്ഞാൽ, രക്തക്കുഴലുകൾ ചുരുങ്ങും - ഇത് തലച്ചോറിലേക്കുള്ള ഓക്സിജൻ വിതരണം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും.

2. 📉 അതുകൊണ്ടാണ് പ്രാണായാമത്തിൽ സാവധാനത്തിലും ആഴത്തിലും നിയന്ത്രിതമായും ശ്വസിക്കുന്നതിന് മുൻഗണന നൽകുന്നത് - അതിനാൽ CO₂ അധികം കുറയുന്നില്ല.

3. 🌀 "ശരീരത്തിലെ pH സന്തുലിതാവസ്ഥയ്ക്കും" ആരോഗ്യകരമായ രക്തചംക്രമണത്തിനും നിയന്ത്രിതമായ CO₂ അളവ് ആവശ്യമാണ്.

ശ്വസിക്കുന്ന സ്ഥലം വായു ആമാശയത്തിലേക്കാണ് പോകുന്നത്, ശ്വാസകോശത്തിലേക്കാണ് പോകുന്നത്

 ഡയഫ്രം നീട്ടുമ്പോൾ ആമാശയം പുറത്തേക്ക് വീർക്കുന്നു .

പ്രാണായാമത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം ഓക്സിജൻ മാത്രമല്ല, സന്തുലിതമായ ശ്വസനവുമാണ് (O₂ + CO₂)

 രക്തക്കുഴലുകളെ വികസിപ്പിക്കുകയും തലച്ചോറിലെ രക്തചംക്രമണം നിലനിർത്താൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ് CO₂ ന്റെ പങ്ക് .